مجموعه: پروین بابی گزارشـهای علمـی
قسمت دوم
هدف از جمع آوری مطالب این نوشتار، پروین بابی آشنایی با مبحث «مشاغل خانگی» و فرصت هایی هست که این مشاغل مـی تواند درون جهت رفع بیکاری از سویی و تولید ثروت از سوی دیگر ایجاد نمایند. پروین بابی حقیقت آن هست که مشاغل خانگی بـه دلیل مزایـای خاص خود درون جهت رفع بیکاری بسیـار موثر بوده و کشورهایی کـه برنامـه هایی را به منظور تقویت این مشاغل بـه کار گرفته اند بـه نتایج موفقیت آمـیزی نیز رسیده اند. پروین بابی ایجاد اشتغال با حداقل سرمایـه، امکان کار بـه صورت پاره وقت، دوره آموزشی کوتاه مدت، عدم نیـاز بـه فضای خاص و ... قابلیت های انکارناپذیری هست که این گونـه مشاغل داشته و ضرورت توجه جدی بـه این مسئله را آشکارتر مـی سازند.
در کشور ما هرچند این گونـه مشاغل سابقه تاریخی دارند ولی برنامـه خاصی به منظور شناسایی، حمایت و یـا نظارت بر آنـها پیـاده نشده و توانمندی و ظرفیت این مشاغل درون پیشبرد اه اقتصادی کشور ناشناخته باقی مانده هست و امـیدواریم کـه این نوشتار فتح بابی به منظور توجه جدی تر مسئولان محلی بـه ظرفیت های این گونـه مشاغل بوده و منجر بـه برداشتن گامـی دیگر درون جهت کاهش بیکاری درون منطقه گردد.
تعاریف
کسب و کار خانگی (Home business) بـه آن بخشی ازب و کارها گفته مـی شود کـه ممکن هست لزوماً مشارکت همـه اعضای خانواده را درون بر نداشته و صرفاً یک یـا چند نفر از اعضای خانواده درون آن بـه فعالیت اقتصادی مشغول باشند. از نظر ILO (سازمان بین المللی کار) موقعیت مکانی یعنی وجودب و کار درون منزل معیـار تلقی نمودن آن بـه عنوان مشاغل خانگی است. این درون حالی هست کهب و کار خانوادگی، بهب و کارهایی اطلاق مـی شود کـه فعالیت های اجرایی (مدیریتی – مالی) و عملیـاتی آن ها بر عهده اعضای یک یـا چند خانواده باشد و تصمـیمات استراتژیرنوشت ساز درون مورد شرکت یـاب و کار توسط آن ها اتخاذ گردد.
به طور خلاصه مـی توان بـه مشاغلي كه با عضويت اعضاي خانواده درون فضاي مسكوني و در قالب يك طرح كسب و كار مجاز بدون مزاحمت و ايجاد اخلال درون آرامش واحدهاي مسكوني همجوار شكل مي گيرد، مشاغل خانگی گفت.
کسب و کارهای اقتصادی مبتنی بر خانـه را بـه سه دسته تقسیم مـی کنند:
الف:كسب وكار خانگي (Home business)
در اين شيوه ، فرد شغل خود را بـه منـزل مي‌آورد و به جاي اين كه هزينـه‌هـاي زيادي براي اجاره يا خريد ساختمان بدهد، مي‌تواند درون منزل خود ، كـار و شغل خود را بـه انجام برساند. درون اين نوع كسب و كار ، ارزش افزودة كالاها و خدمات توليد شده، نصيب صاحب خانـه مي‌شود.
ب: كسب وكار مبتني بر خانـه (Home based business)
در اين روش ، افراد كالاها و خدمات توليـد شده خود را درون درب و يا درون داخل منازل ديگران تحويل مي‌دهند. درون اين نوع روش كسب و كار ، مـهم نيست كه كالاها درون كجا توليد شده ، بلكه معيار اين هست كه كالاها و خدمات درون منازل مصرف‌كنندگان تحويـل داده شود. درون اين نوع كار خانگي ، ارزش افزودة كـالاها و خدمات ، نصيب كسـي مي‌شود كه از بيرون اين كالاها را مي‌آورد.
ج: كار‌آفريني مبتني بر خانـه (home based entrepreneurship)
اين نوع كار‌آفريني عبارت هست از فرآيند ايجاد اشتغال درون خانـه از راه تشكيل مجموعة منحصر بـه فردي از منابع بـه منظور بهره‌گيري از فرصتها.
انواع مشاغل خانگي:
به طور کلی مـی توان انواع مشاغل خانگی را درون چهار دسته تقسیم بندی نمود:
1) رشته هاي صنايع دستي ( handicrafts)
مـی توان خانـه ها را بـه محلی به منظور تولید صنایع دستی تبدیل نمود. چرا کـه اینگونـه صنایع احتیـاج بـه فضای زیـاد و یـا دستگاههایی خاص نداشته و به راحتی مـی توان اتاقی از منزل را بـه کارگاهی کوچک تبدیل نمود. کشور ما بـه دلیل پیشینـه فرهنگی و تاریخی خود، کشوری توانمند درون زمـینـه صنایع دستی ارزیـابی مـی گردد بـه نحوی کـه ایران بـه همراه هند و چین ، سه قطب برتر صنایع دستی درون جهان شناخته مـی شوند. درون کشور ما حدود 240 رشته صنایع دستی وجود دارد کـه لزوم توجه بیشتر بـه این بخش را نمایـان مـی سازد.
از ویژگی های تولید صنایع دستی مـی توان بـه موارد ذیل اشاره نمود:
- امكان فعاليت درون فضاهاي محدود
- استفاده از مواد اوليه درون دسترس
- ابزار و تكنولوژي ساده و ابتدايي
- مـهارت مبتني بر آموزش سينـه بـه سينـه
- نیـاز بـه سرمایـه محدود
- تبلیغ و انتشار فرهنگ بومـی
2) فعاليت هاي بـه اصطلاح زير پله اي : غالباً، افراد شاغل درون اين گروه انگيزه‌هاي غيرقانوني دارند، مانند توليد اجناس تقلبي، يا فعاليتهايي کـه انگيزه‌هايي مثل گريز از ماليات، عوارض، نظارتهاي بهداشتي و دلايلي از اين قبيل دارند. بـه طور مثال مـی توان از بسته بندی های مختلف مواد غذایی یـا دارویی درون منازل و ... نام برد
3) خدماتي كه درون منزل قابل ارائه است: نظير آرايشگري، خياطي و ... و البته برخي مشاغل بـه صورت سنتي و با محوريت خانواده درون خانـه ها انجام مي گيرد. نظير برگزاري دوره هاي آموزشي، شيريني سازي، خشک نمودن سبزی، پخت انواع رب، تولید مرباهای خانگی، ترشي سازي و ...
4) خدمات اينترنتي قابل ارائه درون منزل : با گسترش اينترنت اين گونـه مشاغل نيز رونق ويژه اي گرفته هست که درون ادامـه بـه آن مـی پردازیم.
مزاياي مشاغل خانگي:
طبق نظر پژوهشگران 3 مزیت شغلی برب و کارهای خانگی مترتب است:
1- حفظ اصول انسانی درون محل کار: مشاغل خانگی بـه راحتی مـی توانند سطوح بالاتری از حس انسان دوستی را نسبت بـه شرکت های معمولی از خود نشان دهند.
2- توجه بـه عملکرد بلند مدت: یکب و کار خانگی راحت تر از مدیرانی کـه باید بـه طور سالیـانـه حساب بعد دهند، مـی توانند بـه کارهای بلند مدت بیندیشد.
3- تأکید بر کیفیت:ب و کار های خانگی مدت هاست کـه مزیت ارائه کیفیت و بها بـه مشتری را حفظ کرده اند.
علاوه بر موارد فوق از مزایـای زیر بـه عنوان مـهمترین دلایل رویکرد مردم بـه مشاغل خانگی یـاد مـی شود:
1) پايين بودن هزينـه راه اندازي
2)پايين بودن ميزان ريسك سرمايه گذاري
3) حذف هزينـه هاي مربوط بـه خريد، رهن و اجاره كارگاه
4) حذف هزينـه اياب و ذهاب
5) استفاده از نيروي كار ساير اعضاي خانواده
6) امكان كاركردن بـه صورت پاره وقت
7) تناسب با ويژگيهاي جسمي افراد معلول و كم توان
8) آزادي و استقلال عمل بيشتر
9) احتياج بـه آموزشـهاي ساده و كوتاه مدت
10) ايجاد توازن بين مسئوليت خانوادگي زنان و اشتغال آنان
11) انعطاف پذيري كار
12) توسعه فرهنگ كار درون خانواده
عوامل موثر بر مشاغل خانگی
تحقیقات بسیـاری دربارهب و کار خانگی و عوامل مؤثر بر آن صورت گرفته هست که بـه طور کلی مـی توان این عوامل را بـه سه دسته تقسیم نمود:
عوامل مربوط بـه امورشخصی (ریسک پذیری، مـهارت های مدیریتی، گرایش بـه نوآوری و ...)
عوامل مربوط بـه امور خانگی (تمایل اعضای خانواده به منظور پیوستن بهب و کار، حاکمـیت خانواده، تأثیر روابط خانواده بر روابط کاری و ...)
عوامل محیطی (محیط فرهنگی، اجتماعی، محیط قانونی و * فـــــــارم فـــــــا *، محیطب و کار، محیط فنی و اقتصادی و ...)
مشكلات شاغلين اين بخش:
هر چند مشاغل خانگی دارای ظرفیت ها و توانایی های قابل توجه به منظور ایجاد اشتغال مـی باشند ولی مشکلاتی نیز گریبانگیر افراد مرتبط با این مشاغل مـی باشد. شاید دلیل برخی از این مشکلات، نبود قانونی به منظور ساماندهی و شناسه دار این مشاغل و عدم اعطای مشوقهای حمایتی و نظارتی دولتی (نظیر اعطای تسهیلات، تعریف جوایز، تعیین بیمـه ها و ... ) درون این زمـینـه باشد.
به هر تقدیر مـهمترین مشکلاتی کـه شاغلین این بخش با آنـها درگیر هستند شامل:
- تداخل كار و زندگي ممكن هست برخي اوقات خوشايند ساير اعضاي خانواده نباشد.
- ارتباط با بازار و فروش محصولات محدود مي شود
- پايين بودن تيرا‍ژ توليدات و يا سطح خدمات قابل ارائه بـه دليل محدوديت تعداد نيروي انساني
- معمولادرآمد محدودتري دارند.
- تعريف نشدن بيمـه هاي اجتماعي خاص اين مشاغل
قسمت دوم
[آشنایی با مشاغل خانگی(قسمت اول) پروین بابی]
نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Mon, 26 Nov 2018 06:55:00 +0000